Zakażenie dróg moczowych, znane również jako zapalenie pÄ™cherza moczowego, jest infekcjÄ…, która może dotyczyć jednej lub wiÄ™cej części ukÅ‚adu moczowego: nerek, moczowodów, pÄ™cherza moczowego i cewki moczowej. NajczÄ™stsze objawy to ból lub uczucie pieczenia przy oddawaniu moczu, czasami z bólem brzucha i gorÄ…czkÄ….
GÅ‚ówne funkcje poszczególnych części ukÅ‚adu moczowego sÄ… nastÄ™pujÄ…ce:
- Nerki filtrujÄ… krew. Nerki filtrujÄ… krew, usuwajÄ… produkty odpadowe, a także odgrywajÄ… ważnÄ… rolÄ™ w regulacji pÅ‚ynów ustrojowych i ciÅ›nienia krwi.
- Moczowody sÄ… maÅ‚ymi kanaÅ‚ami, które pozwalajÄ… moczowi przechodzić z nerek do pÄ™cherza.
- Pęcherz moczowy działa jako zbiornik na mocz.
- Cewka moczowa przenosi mocz z pęcherza moczowego na zewnątrz ciała.
Różne rodzaje infekcji dróg moczowych
IstniejÄ… 3 rodzaje zakażenia dróg moczowych, w zależnoÅ›ci od lokalizacji zakażenia.
- Zakaźne zapalenie pÄ™cherza moczowego, gdy w moczu znajdujÄ… siÄ™ bakterie Escherichia coli. Zdecydowanie najczÄ™stszÄ… formÄ… zakażenia dróg moczowych jest zapalenie pÄ™cherza moczowego, które dotyka prawie wyÅ‚Ä…cznie kobiety. Jest to stan zapalny pÄ™cherza moczowego. Stan zapalny najczęściej spowodowany jest przerostem bakterii jelitowych, takich jak Escherichia coli, które licznie wystÄ™pujÄ… w okolicach odbytu. Bakterie przedostajÄ… siÄ™ z okolic odbytu i sromu do pÄ™cherza moczowego przez cewkÄ™ moczowÄ…. Wszystko, co utrudnia opróżnianie pÄ™cherza zwiÄ™ksza ryzyko zapalenia pÄ™cherza, ponieważ zwiÄ™ksza zaleganie moczu, a tym samym czas na rozwój bakterii. Zapaleniu pÄ™cherza moczowego zawsze towarzyszy zapalenie cewki moczowej, czyli stan zapalny cewki moczowej.
- Zakaźne zapalenie cewki moczowej. JeÅ›li infekcja dotyczy tylko cewki moczowej (przewodu, który Å‚Ä…czy pÄ™cherz moczowy z ujÅ›ciem cewki moczowej), nazywa siÄ™ to zapaleniem cewki moczowej. SÄ… to czÄ™sto infekcje przenoszone drogÄ… pÅ‚ciowÄ…, wystÄ™pujÄ…ce u mężczyzn. MogÄ… na niÄ… cierpieć również kobiety. Różne czynniki zakaźne mogÄ… powodować zapalenie cewki moczowej. NajczÄ™stsze z nich to chlamydia i gonokoki (bakteria wywoÅ‚ujÄ…ca rzeżączkÄ™). U mężczyzn, zapaleniu cewki moczowej może towarzyszyć zapalenie gruczoÅ‚u krokowego (infekcja prostaty).
- Odmiedniczkowe zapalenie nerek jest poważniejszym schorzeniem. Odnosi siÄ™ do zapalenia miedniczki nerkowej (wnÄ™ki w nerce, w której zbiera siÄ™ mocz) i samej nerki. Zwykle jest to wynik infekcji bakteryjnej. Może to być powikÅ‚anie nieleczonego lub źle leczonego zapalenia pÄ™cherza moczowego, które prowadzi do przemieszczania siÄ™ bakterii z pÄ™cherza moczowego do nerek, gdzie siÄ™ rozmnażajÄ…. Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek częściej wystÄ™puje u kobiet, a jeszcze częściej u kobiet w ciąży. WystÄ™puje również czÄ™sto u dzieci, u których wadliwie uksztaÅ‚towane moczowody powodujÄ… cofanie siÄ™ moczu z pÄ™cherza do nerek.
Kto jest bardziej narażony na infekcje dróg moczowych: kobiety czy mężczyźni?
Częstość występowania zakażeń układu moczowego zależy od wieku i płci.
- Zakażenie dróg moczowych u kobiet
Kobiety sÄ… o wiele bardziej dotkniÄ™te chorobÄ… niż mężczyźni, ponieważ cewka moczowa kobiety jest krótsza niż cewka moczowa mężczyzny, co uÅ‚atwia bakteriom przedostanie siÄ™ do pÄ™cherza. U wielu kobiet w ciÄ…gu caÅ‚ego życia wystÄ…piÄ… wielokrotne infekcje ukÅ‚adu moczowego. OkoÅ‚o 2% do 3% dorosÅ‚ych kobiet doÅ›wiadcza zapalenia pÄ™cherza moczowego każdego roku.
- Zakażenie dróg moczowych u mężczyzn
Młodsi mężczyźni są mniej dotknięci tym schorzeniem, starsi z problemami z prostatą są bardziej zagrożeni.
Co powoduje zakażenie dróg moczowych?
Normalnie mocz jest sterylny. Zawiera 96% wody, soli i skÅ‚adników organicznych, ale jest wolny od mikroorganizmów. UkÅ‚ad moczowy posiada wiele mechanizmów obronnych przed infekcjami:
- Przepływ moczu wydala bakterie i utrudnia im przedostanie się do pęcherza moczowego i nerek;
- Kwasowość moczu (pH poniżej 5,5) hamuje rozwój bakterii;
- Bardzo gładka powierzchnia cewki moczowej utrudnia bakteriom przedostanie się do środka;
- KsztaÅ‚t moczowodów i pÄ™cherza moczowego zapobiega cofaniu siÄ™ moczu do nerek;
- UkÅ‚ad odpornoÅ›ciowy ogólnie zwalcza infekcje;
- Åšciana pÄ™cherza moczowego zawiera komórki odpornoÅ›ciowe i substancje antybakteryjne;
Jednak w przypadku zakażenia dróg moczowych czynniki zakaźne (w wiÄ™kszoÅ›ci przypadków bakterie) zdoÅ‚ajÄ… "skolonizować" ukÅ‚ad moczowy. Mocz jest nastÄ™pnie zanieczyszczany: poprzez stwierdzenie obecnoÅ›ci bakterii w moczu lekarz potwierdza diagnozÄ™ zakażenia ukÅ‚adu moczowego i przepisuje ereceptÄ™. Skażeniu bakteryjnemu sprzyja czÄ™sto niewystarczajÄ…ca ilość wypijanego napoju.
Jakie są objawy zapalenia pęcherza moczowego?
- Ból lub pieczenie przy oddawaniu moczu.
- Nienormalnie czÄ™ste oddawanie moczu w ciÄ…gu dnia (czasami potrzeba oddania moczu wystÄ™puje również w nocy).
- Uporczywe uczucie potrzeby oddania moczu.
- Mętny mocz o nieprzyjemnym zapachu.
- Uczucie ciężkości w podbrzuszu.
- Czasami krew w moczu.
Kto jest narażony na zakażenie dróg moczowych?
Kobiety, zwłaszcza te aktywne seksualnie. Częstość zakażeń jest 50 razy większa niż u mężczyzn.
Mężczyźni z Å‚agodnym przerostem gruczoÅ‚u krokowego lub zapaleniem gruczoÅ‚u krokowego (zapalenie gruczoÅ‚u krokowego). W miarÄ™ zwiÄ™kszania siÄ™ rozmiarów prostata uciska cewkÄ™ moczowÄ…, co spowalnia wydalanie moczu, zwiÄ™ksza ryzyko zalegania resztek moczu w pÄ™cherzu po oddaniu moczu i uÅ‚atwia infekcje.
Kobiety w ciąży sÄ… szczególnie narażone na ryzyko z powodu nacisku dziecka na ukÅ‚ad moczowy, ale także z powodu zmian hormonalnych nieodÅ‚Ä…cznie zwiÄ…zanych z ciążą.
Kobiety po menopauzie, które sÄ… bardziej podatne na waginozÄ™, bakteryjne zakażenia pochwy. Ponadto, zwiÄ…zany z menopauzÄ… spadek poziomu estrogenów przyczynia siÄ™ do infekcji dróg moczowych.
Osoby chore na cukrzycÄ™, ze wzglÄ™du na wysoki poziom cukru w moczu, który stanowi korzystne Å›rodowisko dla rozwoju bakterii, oraz zwiÄ™kszonÄ… podatność na infekcje.
Osoby, którym zaÅ‚ożono cewnik do cewki moczowej. Osoby, które nie sÄ… w stanie oddać moczu, sÄ… nieprzytomne lub poważnie chore, czÄ™sto potrzebujÄ… cewnika do czasu odzyskania funkcji moczowych.
Osoby z nieprawidÅ‚owoÅ›ciami strukturalnymi dróg moczowych, kamicÄ… nerkowÄ… lub różnymi zaburzeniami neurologicznymi.
Osoby starsze, u których czÄ™sto wystÄ™puje kilka z powyższych czynników ( hospitalizacja, cewnikowanie moczu, zaburzenia neurologiczne, cukrzyca). Na przykÅ‚ad, 25% do 50% kobiet i 20% mężczyzn w wieku powyżej 80 lat jest podatnych na czÄ™ste infekcje dróg moczowych.